تاثیر طول دوره خشکی و منبع انرژی جیره های دوره انتقال بر ویژگی های تولیدی و تولید مثلی گاوهای شیرده هلشتاین

در آزمایش اول تاثیر طول دوره خشکی (22 و 45 روز) و غلظت کربوهیدرات های غیرالیافی جیره (30 و 38%) انتظار زایش بر مصرف ماده خشک، تولید و ترکیب شیر، وزن بدن و نمره وضعیت بدنی، فراسنجه های متابولیکی سرم خون و فعالیت فولیکولی تخمدان در 24 راس گاو شیرده نژاد هلشتاین انجام گرفت. در این آزمایش با وجود اینکه در دوره خشکی وزن بدنی و نمره وضعیت بدنی دام ها بطور معنی داری تحت تاثیر قرار نگرفتند، اما گاوهای با دوره خشکی کوتاه که جیره حاوی nfc بالا در قبل از زایش دریافت کردند، در بعد از زایش از وضعیت بدنی مطلوبتری نسبت به سایر تیمارها قرار داشتند(05/0p<). مصرف ماده خشک در دوره بعد از زایش و تولید شیر نیز به طور معنی داری (05/0p<) در گاوهای با دوره خشکی 22 روز و که از جیره انتظار زایش حاوی nfc پایین استفاده کردند، کاهش یافت و این در حالی بود که سایر تیمارها نتایج مشابهی داشتند. در بین فراسنجه های متابولیکی سرم خون دوره قبل از زایش، غلظت متابولیت های گلوتامیک اگزالواستیک ترانس آمیناز و گلوتامیک پایرویک ترانس آمیناز سرم ، در گاوهای مصرف کننده از جیره حاوی مقادیر بالای کربوهیدرات های غیر الیافی (38%) در جیره قبل از زایش بطور معنی داری (05/0 p<) پایین تر بود. همچنین مقادیر nfc جیره قبل از زایش، بطور معنی داری (05/0 p<) بر روی غلظت اسیدهای چرب غیر استریفه سرم در دوره بعد از زایمان تاثیر گذار بود و در گاوهای تغذیه شده با مقادیر بالای کربوهیدراتهای غیر الیافی در دوره خشکی، نسبت به تیمار دیگر، پایین تر بود (191/0 و207/0 در مقابل 216/0 و 220/0 میلی مول در لیتر). در بین فراسنجه های فعالیت فولیکولی تخمدانی، اگرچه اکثر این فراسنجه ها در بین تیمارها مشابه بود، اما مقادیر nfc جیره، بطور معنی داری (05/0 p<) فاصله تخمک ریزی بعد از زایش را تحت تاثیر قرار داد و در گاوهای مصرف کننده از جیره حاوی nfc بالا، در مقایسه با سایر تیمارها، زودتر تخمک ریزی اتفاق افتاده بود (83/20و 66/20 در مقابل 33/24 و 16/27 روز). در آزمایش دوم که تاثیر جیره های حاوی دانه های روغنی با نسبت های متفاوت اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 (دانه کتان، منبع امگا 3 و تخم پنبه، منبع امگا 6) بر ویژگی های تولیدی و تولید مثلی گاوهای شیرده با دوره خشکی متوسط در 18 راس گاو شیری نژاد هلشتاین مورد بررسی قرار گرفت، نسبت های مختلف اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6، تاثیر مشابهی بر وضعیت بدنی و مصرف خوراک گاوها در دوره قبل از زایش داشتند، همچنین اثر آنها بر تولید و ترکیب شیر نیز مشابه بود. علاوه بر این فراسنجه های متابولیکی سرم خون در دوره قبل و بعد از زایش نیز نتوانست اختلاف قابل توجهی ناشی از تیمارهای آزمایشی داشته باشند، اگرچه غلظت اسیدهای چرب غیر استریفه در بعد از زایش در تیمارمصرف کننده از دانه کتان از نظر عددی پایین تر از دو تیمار دیگر بود (072/0p= ). نتایج قابل توجهی از فعالیت فولیکولی تخمدان در دوره 10 تا 42 روزه پس از زایش، ناشی از مصرف منابع مختلف دانه های روغنی بدست آمد، بطوریکه در گاوهای مصرف کننده از منبع امگا6 (تخم پنبه)، تخمک ریزی زودتر از سایر تیمارها اتفاق افتاده بود (01/21 در مقابل 16/23 و 83/24 روز) و این در حالی بود که قطر فولیکول تخمک ریزی کرده و همچنین بیشینه قطر اولین فولیکول غالب و بیشینه قطر فولیکول غالب در روز 28 پس از زایش، درگاوهایی که از منبع امگا 3 ( دانه کتان) استفاده کردند بطور معنی داری (05/0 p<) ازگاوهای مصرف کننده از منبع امگا 6 (تخم پنبه) بیشتر بود.